برنده‌های نوبل ادبیات
معرفی پدید‌آورندگان برندهٔ جایزهٔ نوبل ادبیات
الفریده یلینک
هارولد پینتر
اورهان پاموک
دوریس لسینگ
ژان ماری گوستاو لوکلزیو
هرتا مولر
ماریو بارگاس یوسا
توماس ترانسترومر
مو یان
آلیس مونرو
۲۰۱۳
بیوگرافی کوتاه:
آلیس مونرو، نویسنده کانادایی معاصر، را یکی از تواناترین نویسندگان داستان کوتاه امروز می‌دانند. بسیاری بر این عقیده‌اند که مونرو جامعه کتابخوان آمریکای شمالی را با داستان کوتاه آشتی داده‌است. البته خودش می‌گوید هرگز قصد نداشته صرفاً نویسنده داستان کوتاه باشد؛ فکر می‌کرده مثل همه رمان خواهد نوشت؛ ولی حالا دیگر می‌داند نگاهش به مسائل برای نوشتن رمان مناسب نیست. دوست دارد پایان داستان را در ذهنش مجسم کند، و مطمئن باشد مثلاً تا کریسمس آن را تمام خواهد کرد، و نمی‌داند نویسنده‌ها چطور روی پروژه‌های طولانی مثل رمان با پایان باز کار می‌کنند.
آثار منتخب:
۲۰۱۲
بیوگرافی کوتاه:
گوان موئه (به چینی ساده‌شده 管谟业؛ به چینی سنتی 管謨業؛ به پین‌یین Guǎn Móyè)، با نام مستعار مو یان (به چینی: 莫言)، نویسندهٔ معاصر چینی است که در سال ۲۰۱۲ به خاطر «رئالیسم خیره‌کننده‌ای که قصه‌های مردمی و تاریخ را با زمان حال پیوند می‌دهد» برندهٔ جایزهٔ نوبل ادبیات شد. مو یان، نام مستعار اوست که معنی «حرف نزن» می‌دهد. نام حقیقی او گوان موئه است. در خارج از مرزهای چین بیشتر به عنوان نویسندهٔ رمانی شهرت دارد که فیلم «ذرت سرخ» از روی آن ساخته شد. آثار مو یان به بیش از ده زبان، از جمله انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و نروژی ترجمه شده‌اند.
آثار منتخب:
۲۰۱۱
بیوگرافی کوتاه:
توماس گوستا ترانسترومر (به سوئدی: Tomas Gösta Tranströmer) نویسنده، شاعر و مترجم سوئدی و برندهٔ جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۱ میلادی بود. ترانسترومر به عنوان یکی از مهم‌ترین نویسندگان اسکاندیناوی پس از جنگ جهانی دوم شناخته می‌شود و شعرهایش به بیش از ۶۰ زبان ترجمه شده است. اگرچه توماس ترانسترومر هشتمین فرد اروپایی است که در ۱۰ سال گذشته، نوبل ادبیات را تصاحب می‌کند، ولی از آخرین باری که این جایزه ادبی به نام سوئد رقم خورده بود، ۳۷ سال می‌گذرد.
آثار منتخب:
۲۰۱۰
بیوگرافی کوتاه:
خورخه ماریو پدرو بارگاس یوسا (به اسپانیایی: Jorge Mario Pedro Vargas Llosa) داستان‌نویس، مقاله‌نویس، سیاست‌مدار و روزنامه‌نگار پرو است. یوسا یکی از مهم‌ترین رمان‌نویسان و مقاله‌نویسان معاصر آمریکای جنوبی و از معتبرترین نویسندگان نسل خود است. وی هم‌اکنون به دعوت دانشگاه پرینستون به عنوان استاد مهمان در این دانشگاه به تدریس مشغول است.
آثار منتخب:
۲۰۰۹
بیوگرافی کوتاه:
هرتا مولر نویسنده، شاعر و مقاله‌نویس رومانیایی‌تبار آلمانی است. مولر در یک روستای آلمانی‌زبان در غرب رومانی به دنیا آمد و خانواده‌اش جزو اقلیت آلمانی کشور رومانی بود. مادرش پس از جنگ جهانی دوم توسط نیروهای نظامی شوروی به اردوگاه کار اجباری اعزام شد.پدربزرگش زمانی کشاورز و تاجر ثروتمندی بود که دارایی‌اش به دست حکومت کمونیستی رومانی ضبط شد. پدرش نیز زمان جنگ جهانی دوم از اعضای گروه اس اس وافن بود و در دوره حکومت کمونیست‌ها از طریق رانندگی کامیون امرار معاش می‌کرد. مولر به دلیل عدم همکاری با پلیس مخفی حکومت نیکلای چائوشسکو در دهه ۱۹۷۰ شغل معلمی خود را از دست داد. سال ۱۹۷۶ او در یک کارخانه صنعتی کار مترجمی می‌کرد.اما به دلیل خودداری از همکاری با پلیس مخفی رژیم کمونیستی رومانی اخراج شد. اولین مجموعه داستان کوتاه او سال ۱۹۸۲ به زبان آلمانی منتشر شد که در رومانی سانسور شد. اولین آثار مولر به صورت قاچاق به بیرون از رومانی برده می‌شد تا زمینه انتشار آن‌ها فراهم شود. او سال ۱۹۸۷ به آلمان مهاجرت کرد. پیش از مهاجرت در دو رشته زبان آلمانی و ادبیات رومانیایی تحصیل کرده بود. مولر در آلمان به تدریس در دانشگاه پرداخت و از سال ۱۹۹۷ عضو آکادمی زبان آلمان شد.
آثار منتخب:
۲۰۰۸
بیوگرافی کوتاه:
ژان-ماری گوستاو لو کلزیو نویسنده معاصر فرانسوی است. اولین اثر او رمان بازجویی در سال ۱۹۶۳ جایزه رنودو را به خود اختصاص داد. تاکنون حدود ۴۰ کتاب از جمله مجموعه داستان‌های کوتاه و رمان‌های وی منتشر شده‌اند. لوکلزیو در شهر نیس فرانسه متولد شد، پدرش در زمان جنگ جهانی دوم در نیجریه خدمت می‌کرد از همین روی در کودکی دو سال در نیجریه زندگی کرد. پس از اتمام دوره دبیرستان در نیس به دانشگاه بریستول رفت و به تحصیل زبان انگلیسی پرداخت. او در دانشگاه‌های بانکوک، بوستون، و مکزیکوسیتی هم تدریس کرده‌است.
آثار منتخب:
۲۰۰۷
بیوگرافی کوتاه:
دوریس می لسینگ نویسندهٔ صوفی و فمینیست انگلیسی بود. او یازدهمین زن برنده جایزه نوبل ادبیات و مسن‌ترین برنده این جایزه (هنگام دریافت) بود. در سال ۱۹۴۹ لسینگ به همراه کوچک‌ترین پسرش به لندن رفت و در همین هنگام نخستین رمانش با عنوان علف‌ها آواز می‌خوانند منتشر شد. اثری که باعث شهرت لسینگ شد و مهم‌ترین اثرش می‌باشد، دفترچه طلایی بود که در سال ۱۹۶۲ نوشته شد (این کتاب تاکنون به فارسی ترجمه نشده‌است).
آثار منتخب:
۲۰۰۶
بیوگرافی کوتاه:
دوریس می لسینگ نویسندهٔ صوفی و فمینیست انگلیسی بود. او یازدهمین زن برنده جایزه نوبل ادبیات و مسن‌ترین برنده این جایزه (هنگام دریافت) بود. در سال ۱۹۴۹ لسینگ به همراه کوچک‌ترین پسرش به لندن رفت و در همین هنگام نخستین رمانش با عنوان علف‌ها آواز می‌خوانند منتشر شد. اثری که باعث شهرت لسینگ شد و مهم‌ترین اثرش می‌باشد، دفترچه طلایی بود که در سال ۱۹۶۲ نوشته شد (این کتاب تاکنون به فارسی ترجمه نشده‌است).
آثار منتخب:
۲۰۰۵
بیوگرافی کوتاه:
هارولد پینتر (به انگلیسی: Harold Pinter) نویسنده، نمایشنامهنویس، بازیگر، کارگردان و فعال سیاسی انگلیسی بود. نخستین آثار او را در دستهٔ تئاتر پوچی قلمداد کرده‌اند. او نویسندهٔ آثاری برای رادیو، تلویزیون، تئاتر و سینما است. پینتر در سال ۲۰۰۵ میلادی برندهٔ جایزه نوبل ادبیات شد.
آثار منتخب:
۲۰۰۴
بیوگرافی کوتاه:
الفریده یلینک (به آلمانی: Elfriede Jelinek) رمان‌نویس، نمایشنامهنویس و فمینیست اتریشی است که سال ۲۰۰۴ میلادی برنده جایزه نوبل ادبیات شد. او در دو شهر وین و مونیخ زندگی می‌کند.
آثار منتخب:
متاسفانه تاکنون آثار الفریده یلینک به فارسی ترجمه نشده است.
عکس‌ها
- 2013: Alice Munro by Andreas Vartdal – Andreasv at Norwegian Nynorsk Wikipedia, here cropped, is licensed via CC BY-SA 2.5 Deed
- 2012: Mo Yan after giving a reading in Hamburg, Germany, by Johannes Kolfhaus, here cropped, is licensed via CC BY-SA 3.0 Deed
- 2011: Swedish poet Tomas Tranströmer by Andrei Romanenko, here cropped, is licensed via CC BY-SA 3.0 Deed
- 2010: Mario Vargas Llosa, by power axle, here cropped, is licensed via CC BY 2.0 Deed
- 2009: Herta Müller (2019)by Jindřich Nosek (NoJin), here cropped, is licensed via CC BY-SA 4.0 Deed
- 2008: Jean-Marie Gustave Le Clézio by Prolineserver (talk), here cropped, is licensed via CC BY-NC-SA 2.0 Deed
- 2007:Doris lessing by Elya assumed, here cropped, is licensed via CC BY-SA 3.0 Deed
- 2006: Orhan Pamuk 2009 by David Shankbone, here cropped, is licensed via CC BY-SA 3.0 Deed
- 2005: Harold Pinter 1962 by “Jack de Nijs for Anefo“, here cropped, is licensed via CC0 1.0 Deed
- 2004: Elfriede jelinek 2004 by Ghuengsberg, here cropped, is licensed via CC BY-SA 3.0 Deed