مقدمه بر مابعدالطبیعه به انضمام فلسفه فرانسوی

«مقدمه بر مابعدالطبیعه» در شمار اساسی ترین نوشته های هانری برگسون است که مفهوم شهود ــ مفهوم محوری فلسفۀ برگسون ــ نخستین بار در آن تصریح و معرفی شده است. اهمیت متن چنان است که بعضی متخصصان فلسفۀ برگسون آن را مانیفست برگسونیسم خوانده اند. این کتاب نخستین کتاب فلسفی قرن بیستم است که در عنوانش، چند سالی پیش از مقدمه بر مابعدالطبیعۀ هایدگر، لفظ مابعدالطبیعه آمده است. به مناسبت انتشار همین نوشته است که بعدتر نزاع معروف بر سر برگسونیسم درمی گیرد.نوشتۀ دوم، فلسفۀ فرانسوی، گزارشی است از سیر سیصدسالۀ فلسفۀ فرانسوی، از دکارت تا خود برگسون، که در بیان فیلسوفی فرانسوی که خود پایی در قرن پشت سر دارد و پایی ــپایدار و رهگشا ــ در سدۀ پیش رو. از پس این دو نوشته، پی گفتاری از ژیل دلوز با عنوان «بازگشت به برگسون» آمده که بیش از صرف ستایشی دیگربار از فیلسوفی بزرگ است؛ تأکیدی است مؤکد بر اهمیت و معنای امروزین بازگشتن به برگسون.فلسفۀ فرانسوی، گزارشی است از سیر سیصدسالۀ فلسفۀ فرانسوی، از دکارت تا خود برگسون…«لحظه های اندیشۀ فرانسوی» کوششی است برای تدارک کتاب هایی از «اندیشۀ فرانسوی» که پیش از این یا به فارسی درنیامده اند یا عرضۀ ترجمه و چاپی دیگر از آنها به نظر بایسته می آید.«هر کس که با توفیقْ به نگارش مطلبی نائل شده باشد خوب می داند که وقتی موضوع را به تفصیل بررسی کردیم، وقتی تمام مستندات گرد آمد و یادداشت ها برداشته شد، تازه برای پرداختن به خودِ کارِ نگارش چیزی بیشتر، کوششی ــ اغلب رنجبار ــ لازم است تا یکباره در قلب مطلب مستقر شویم و هر چه عمیق تر تکانه ای را بجوییم که اگر به کار بیفتد، جز اینکه خود را به دست او بسپاریم کار دیگری نباید انجام دهیم.هر گاه برای درک تکانه ای که در قفای خود حسش می کنیم روی بگردانیم…همین که آن تکانه به کار افتاد فکرِ ما را در مسیری می اندازد که در آن هم اطلاعاتِ گردآمده را باز می یابیم و هم بقیۀ جزئیات را. آن تکانه خود را بسط می دهد، خود را در عباراتی تحلیل می کند که شمردنِ تعدادش را پایانی نیست. هرچه جلوتر رویم، از آن بیشتر کشف می کنیم؛ هیچ گاه به اینکه همه اش را بیان کنیم، نائل نمی شویم: و با این حال، هر گاه برای درک تکانه ای که در قفای خود حسش می کنیم روی بگردانیم، از دست می گریزد؛ زیرا آن تکانه شیء نبوده است؛ بلکه انگیزندۀ حرکت بوده است و هرچند به نحوی نامتعین وسعت بپذیرد، عین سادگی است. شهود مابعدالطبیعیْ یک همچو چیزی است.»
منبع: وب سایت نشر فرهنگ نشر نو