ارمغان مور: جستاری در شاهنامه

کتاب حاضر شامل پنج مقاله درباره ی شاهنامه ی “فردوسی” است با این عناوین: “زمان”، “آفرینش”، “تاریخ”، “جهانداری” و “سخن”. “در این جستار، برای توضیح پس زمینه ی اندیشه یا موضوعی، جا به جا و هربار به مناسبتی، به اسطوره های زروانی و مزدیسنای اوستای کهن و متاخر و ادب دوره ی ساسانی، یا باورهای اسلامی روزگار فردوسی روی آورده شده، اما در این جا غرض بررسی علمی دانسته های فرهنگی و “درون ذهنی” یا داده های واقعی و “برون ذهنی” نیست، تلاشی است برای رسیدن به دریافتی دیگر از جهان بینی شاهنامه، از داستانی، روایتی و گفتاری، جست وجویی به امید دستیابی به حقیقتی از نو…. ارمغان مور، تفسیر و تاویل است از شاهنامه در دو ساحت خود آگاه و ناخود آگاه؛ بدین شرح: بیان مفهوم “زمان” یا مثلا تصور از سیر تاریخ، فلسفه ی فرمانروایی، سرنوشت و خویشکاری انسان و مانند این ها، آن گونه که فردوسی می اندیشید؛ تفسیر “خود آگاه” شاعر در شاهنامه. جست وجوی سرچشمه ناپیدای این مفهوم ها و اندیشه ها که ـ هر چند مانند رودی پنهان در خاطره ی جمعی و ذهن شاعر جریان داشت ـ نه دانش زمان آن ها را می شناخت و نه البته شاعر به آن ها آگاهی داشت. این جست وجو، بازگشت به “اول”، تاویل “ناخود آگاه” شاعر است در شاهنامه. طرح تفسیر و تاویل شاهنامه در این جستار، روی آوردن به “اول” به سرآغاز زمان و باز آمدن به پایان و “نفی زمان” ویرانکار است”.