کاسپار

«کاسپار» نوشته ی هانتکه و با ترجمه ی سودابه فضایلی بعد از 48 سال، امکان انتشار پیدا کرد. سرگذشت این ترجمه دست کمی از قصه ی نمایشنامه ندارد. سودابه فضایلی دراین باره گفته است:«بین دو سفر به دو اقلیم، سال 51، هفت هشت ماهی ایران بودم. آربی اوانسیان که آن زمان از زعمای کارگاه نمایش بود و آشنای قدیم، دو کتاب «راهی به سوی شمال» و «کاسپار» را برای ترجمه به من داد….بعد از تحویل ترجمه ها چنان رفتم که تا سال ها خبری از آ« ها نداشتم. سال 58 بود که به گمانم پرویز پورحسینی زنگ زد که چه نشسته ای که کارگاه نمایش را حالی کرده اند و کتاب ها و دست نوشته ها را در جوب خیابان ریخته اند که ر آب بروند. گفتم افسوس، فاصله زیاد است و دستم به آن ها نمی رسد و دل ار آن ها کندم که بر آب رفته بودند. سه چخار سال پیش که آربی به ایران آمده بود و شرح ماجرا را شنیده بود، استنسیل تایپ شده ی «کاسپار» را به هدیه برایم آورد اما کتاب «راهی به سوی شمال» در غبار تاریخ گم شد.»درباره ی نویسنده:پتر هانتکه؛ نویسنده و نمایشنامه نویس آوانگارد اتریشی و برنده ی جایزه نوبل ادبیات سال 2019؛ دسامبر ۱۹۴۲ در گریفن اتریش به دنیا آمد.انتخاب پتر هانتکه به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۹ انتقادهای زیادی از آکادمی نوبل را به چند دلیل برانگیخت. یکی این بود که کمیته نوبل، یک اروپایی را برگزیده بود. دیگر اینکه برنده ۲۰۱۹ نیز از میان زبان های همیشه ستایش شده، گزینش شده است. اما مهمترین انتقاد این بود که هاندکه در دوره جنگ بوسنی از نیروهای صرب پشتیبانی کرده بود.او با آفرینش آثاری نو و نامتعارف و تغییر نشانه ها و روابط بین شخصیت ها در نمایشنامه هایی همچون «کاسپار»، شیوه های بدیعی به کار گرفت و به تجربه گرایی دست یافت.درباره ی کتاب:کاسپار نمایش نامه ای پست مدرن از پیتر هاندکه است. این نمایش با الهام از سرگذشت مرموز کاسپار هاوزر نوشته شده است. داستان این نمایش نامه مربوط به جوانی است که به طور ناگهانی و با وضعی مضحک در شهر پدیدار می شود و توان تکلم ندارد.ذهنیت هانتکه در نمایشنامه ی «کاسپار» به نحوی میستیسیسم (اسرار باطنی) نزدیک می شود. او به شکلی انتزاعی، فلسفی و تحلیل گر، فرمی پیچیده و غیرواقعگرا را در نمایش «کاسپار» ارائه می کند. هانتکه با وسواس تمام زبان را با ایهامی عمدی نمایشی می کند و به طرف مفاهیمی فلسفی می برد، بدون اینکه ظاهراً هیچ جمله ی فلسفی بیان کند.در بخشی از کتاب به قلم مترجم می خوانیم:نمایش «کاسپار» از هر روایت داستانی اجتناب می کند. داستان نمایش کاملاً ساده است. ما به عنوان شخصیت اصلی مردی دلقک گونه را می بینیم که او هم مانند کاسپار هاورز واقعی فقط یک جمله را از حفظ دارد: «من می خواهم آن طوری باشم که یک کسی، یک وقتی آن طوری بوده است.» و این جمله تنها و اولین ملکیت کاسپار است.
منبع: وب سایت نشر نیماژ