شاهرخ مسکوب

کتاب حاضر پرترۀ مکتوبِ یکی از مهم ترین روشنفکران معاصر ایران است. شاهرخ مسکوب (1304-1384) در جوانی راه مذهب را در پیش گرفت، اما خیلی زود به دامان سیاست درغلتید و به حزب توده پیوست. بر اثر فعالیت های مجدانه و مؤمنانه در این حزب، چند سالی به زندان افتاد؛ اما کم کم آبشخور فکری حزب توده در نظرش استبدادی آمد و از آن برید. این فرصتی شد تا به علاقۀ قلبی اش، ادبیات و اساطیر، بپردازد. دست به قلم برد و جستارهایی دربارۀ شاهنامه و دیگر متون کهن ادبی نوشت، و خوانش تازه ای از آن ها به دست داد که فضلای قوم را خوش نیامد. هم فرم نوشته هایش تازه بود و هم مضامینی که به آن ها می پرداخت. به تدریج در محافل روشنفکری به اسم و رسمی رسید و منشأ تحولات شد. دیگر از سیاسی کاری گریزان بود و از حواشیِ حلقه های ادبی دوری می کرد. چند نمایشنامه از یونان باستان را به فارسی برگرداند و درباره شان بحث های تازه ای پیش کشید. بعد از انقلاب نیز چاره ای جز مهاجرت ندید. در پاریس، بر اثر تنگناهای مالی، به شغلی روی آورد که سررشته ای از آن نداشت. و در نهایت، سرطان خون او را از پای انداخت. پرترۀ حاضر ــ حاصل رجوع به منابع متعدد و گفت و گو با نزدیکان مسکوب ــ پرترۀ کسی است که شبیهِ هیچ کس نبود.
منبع: پشت کتاب