خنده‌ی خورشید، اشک ماه: قصه‌ی پرماجرای سرقت جواهرات

. رضا جولایی که با آثاری چون سوء قصد به ذات همایونی، شکوفه های عناب، نسترن های صورتی، ماه غمگین، ماه سرخ و… خود را در مقام نویسنده ای با دغدغه های عمیق انسان تاریخی ایرانی مطرح کرده، در رمان خنده ی خورشید، اشک ماه، با زیرعنوان قصه ی پُرماجرای سرقت جواهرات، یکی از مهم ترین روزهای تاریخ ایران را محور اثر تازه ی خود کرده است:
روز به توپ بستن مجلس به سرکردگی لیاخوف، افسر گارد قزاق. قصه ی جولایی از این روز، دوم تیر 1287 خورشیدی، آغاز می شود؛ یوم التوپ.
چند دزد اجیر می شوند تا از خانه ای اشرافی به دور از هیاهوی مرکز شهر یک اتومبیل را بدزدند که در زیرزمین خانه انبوهی شیء گران قیمت می یابند. آن ها بخشی از یک نقشه ی بسیار عجیب هستند. از سویی کنسول گری ها در حال ارسال اخبار نابودی مجلس هستند و روس ها سرمست از پیروزی، از سویی دیگر اعدام ها آغاز و آدم ها پنهان شده اند و این سرقت شاید یک اتفاق جزئی باشد؛ اما… جولایی، با ساختاری معماگونه و گره زدن تاریخ رسمی با تاریخ شخصی، یک رمان نفس گیر نوشته؛ رمانی که داستان یک زمان گم شده است.
منبع: پشت کتاب