هویت ایرانی و زبان فارسی

کتاب هویت ایرانی و زبان فارسی مجموعه ی چند جستار شاهرخ مسکوب در باب نقش زبان فارسی در برآمدن هویت ایرانی پس از استقرار اسلام در ایران زمین است. مسکوب در پیشگفتار کتابش اشاره می کند که رساله ای که در دست دارید بازنویس چند سخنرانی است که از نوار ضبط صوت به روی کاغذ آورده شده. چند مورد معدود که موضوع احتیاج به دقت و موشکافی داشت در حقیقت از سر نوشته شد.
لحن کتاب ساده و صمیمی است. فصل اول آن در باب ملیت ایرانی و رابطه ی آن با زبان و تاریخ است. از همان ابتدای کتاب مسکوب سراغ موضوع اصلی می رود و می گوید که پس از هجوم اعراب و سقوط امپراتوری ساسانی ما ایرانی ها به مدت دو قرن در نوعی بهت و کرختی و بی حالی روانی بودیم. از یک طرف آوار امپراتوری ساسانی بر سرمان خراب شده بود و از طرف دیگر نظام اجتماعی، دولتی و فرهنگی دیگری غالب شده بودند و ایرانیان خود را در سرزمین غریب ناآشنایی دیدند.
گروه های مختلف برای بازسازی هویتی خود راه های گوناگونی را برگزیدند. او از یک شکست و یک پیروزی هم زمان نام می برد. شکست در عرصه ی مواجهه ی مستقیم و پیروزی در عرصه ی غیرمستقیم و ابزار پیروزی ایرانیان برای حفظ هویت خودشان را زبان فارسی می داند.
منبع: وب سایت وینش