مجموعه واژه های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی

اولین توجه رسمی به ضرورت حفاظت از زبان فارسی در برابر کلمات بیگانه و استانداردسازی املای فارسی، در زمان ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۴۹ میلادی بود. پس از ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه در سال ۱۲۸۱ دستور تأسیس اولین انجمن ایرانی را صادر کرد. این انجمن رسماً اعلام کرد که از فارسی و عربی به عنوان منابع قابل قبول برای ساخت کلمات استفاده می کند. هدف نهایی جلوگیری از چاپ کتاب با استفادهٔ نادرست از کلمات بود. بر اساس ضمانت اجرایی این انجمن، مسئولیت کتاب هایی که به اشتباه چاپ شده بود، بر عهدهٔ دولت بود. کلماتی که این انجمن ابداع کرده بود، مانند راه آهن (راهآهن) در روزنامهٔ سلطانی چاپ شد. اما انجمن در نهایت به دلیل بی توجهی بسته شد. در سال ۱۲۹۰ یک انجمن علمی تأسیس شد که حاصل آن فرهنگ لغت واژه های انجمن علمی (لغت انجمن علمی) بود که در آینده تکمیل شد و به فرهنگ کاتوزیان تغییر نام داد. رضا شاه، با الهام از آتاتورک، فرمانی به وزارت جنگ وقت صادر کرده بود که با همکاری سایر وزارت خانه ها برای لغات نظامی بیگانه معادل انتخاب کند. در ۱۳۰۳ شمسی (در زمان سلطنت قاجار) انجمنی از نمایندگان وزارت جنگ، وزارت معارف و اوقاف و صنایع تشکیل شد تا با وضع لغات و اصطلاحات نو جواب گوی نیازهای نظامی باشد. این انجمن در مدت فعالیت خود حدود سیصد لغت و اصطلاح تازه وضع کرد (اصطلاحاتی از قبیل: هواپیما، فرودگاه، خلبان، آتشبار، گُردان، وابستهٔ نظامی، هواسنج، بادسنج). در سال ۱۳۱۱، دکتر صدیق اعلم انجمن «وضع لغات و اصطلاحات علمی» را تأسیس کرد که شعب مختلف داشت و تا ۱۳۱۹ ادامه داشت. خیلی از پیشنهادهای علمی این انجمن نیز بسیار رایج و متداول هستند. پنج ماه پیش از تأسیس «فرهنگستان ایران»، در سال ۱۳۱۳ شمسی وزارت معارف وقت، انجمن هایی از کارشناسان برای ترجمه و تألیف کتاب ها و فرهنگ ها علاوهٔ وضع لغات و اصطلاحات جدید به پا کند. «آکادمی طبّی» یکی از آن ها بود. بعدها واژهٔ «فرهنگستان» در برابر «آکادمی» انتخاب شد.
منبع: ویکی پدیا