روشنفکران ایرانی و مسئلهٔ زبان

دغدغۀ اصلی این کتاب، نشان دادن سیر تطور و دگردیسیِ نوع تلقی از زبان در بزنگاه های تاریخی در هندسۀ معرفتیِ روشنفکران ایرانی از دورۀ قاجار تا عصر حاضر است. به بیان دیگر، بررسی چرایی و چگونگی چرخش تأملات زبانی روشنفکران ایرانی ناظر بر گفتمان مسلط و اپیستمه و صورت بندیِ دانایی و فضای معرفتیِ هر عصر از وجهی زبان شناختی و ابزاراِنگارانه به دیدگاهی هستی شناسانه و فلسفی، از نگاهی ستایشگرایانه به زبان فارسی تا مواجهه ای انتقادی به آن است. ازاین رو، این کتاب طرح و شرح و نقد داستانِ بلندِ نظروَرزانۀ روشنفکران ایرانی در مواجهه با زبان، از نگاه صرفاً محدود به بازتابِ نمود عینی زبان در قالب نوشتار و خط (پارول سوسوری) در دورۀ قاجار، به مثابه ابزاری برای عقب نماندن از مدینۀ فاضلۀ تمدن جدید تا پیوند زبان با ملیت و ناسیونالیسم زبانی در دورۀ رضاخانی، از رویکرد مارکسیستی به زبان تا رویکرد بازگشت به خویشتنِ فرهنگی و نگرۀ خودبسندگیِ زبان و خط در دورۀ پهلوی دوم و سرانجام رویکردی فلسفی به زبان، تحت تأثیر اندیشه های فیلسوفانی چون افلاطون، هگل، نیچه، ویتگنشتاین، هایدگر، دریدا و… با معجونی از دیدگاه های زبان شناختی افرادی چون سوسور و چامسکی – که البته بنیادی فلسفی دارند – از پیش از انقلاب 57 تا عصر حاضر است.
منبع: وب سایت نشر طرح نو