دود

رمان دود، نوشتۀ خوسه اوبِخِرو از همان صفحۀ اول با یک سؤال و با یک ضربۀ سهمگین آغاز می شود. جدای از برداشت ما از جهانِ پیرامونمان، ارتباط مان با دیگر انسان ها و واکنش هامان در کشاکش یک بحران تمام عیار، دود ما را با بزرگ ترین ترسمان و ناشناخته ترین دشمنمان آشنا می کند: ترس از آخرالزمان و دشمنی به نام طبیعت.
خوسه اوبخرو در این رمان کوتاه، که در سال 2021 منتشر شده، پس از تجربۀ انسان با پدیدۀ پندمیک کووید 19، فضایی آخرالزمانی خلق کرده که ما، در مقام خواننده، چاره ای نداریم جز اینکه خودمان را به جای شخصیت های کتاب بگذاریم و یک سؤال مهم بپرسیم: اگر ما بودیم، چه می کردیم؟
زنی و کودکی و گربه ای در جنگل در کلبه ای زهواردررفته زندگی می کنند. زنْ مادرِ کودک نیست، اساساً ارتباطی میان آن ها نیست. جهان نابود شده و همه چیز شدیداً خشن و بی رحم و غریب است. کسی به دیگری رحم نمی کند و زنده ماندن به آزمونی روزمره تبدیل شده است. زن و کودک باید در برابر عوامل بیرونی، طبیعتِ خشن یا انسان های سودجو و هراسان، طاقت بیاورند، هر چه که باشد. تصاویرِ طرح شده در رمان مطلقاً شباهتی با جهانِ امروز ما ندارد. خشونت، برهنه و وقیح، چشم در چشم حیات دوخته.
مردی به این خانوادۀ بی نسب سرمی زند و گاهی برایشان آذوقه می آورد. یک بار مادری وحشی و ترسان از مرگِ نوزادش به آن حمله می آورد در آرزوی غذا. یک بار مردی متجاوز و دیوصفت سراغشان می آید. آنچه همیشه زنده است و روشن، غریزۀ بقاست؛ زنده ماندن و طاقت آوردن و روز دیگری را به چشم دیدن.
در دوردست ها، در شهرها، به نظر می رسد که تلاطم های عجیبی در جریان است و همین، تهدیدی به مراتب بزرگ تر برای ساکنان کلبۀ جنگلی است. خوزه اوجرو ما را با این شخصیت های تنها و بدونِ روح و بدونِ نام آشنا می کند و ما را وامی دارد در مورد معنای زندگی فکر کنیم، پیوندهایی که ما را با اطرافیانمان متحد می سازند، و آنچه توانایی انسان است برای زنده ماندن در موقعیت های نامطلوب.
نثر موجز، کوبنده، مستقیم و صادقانۀ نویسنده در کتاب دود داستانی خارق العاده خلق می کند. خوسه اوبخِرو نمی خواهد درس بدهد، پندواندرزی ندارد، قصه گوست. از زمانه ای می گوید که انسان دوباره برای بقا به دامان طبیعت بازگشته و همه به فکر خویشتنِ خویش اند. اما هر چه نباشد، انسان تا همیشه از تنهایی گریزان است، اما راه فراری از آن ندارد.
خوسه اوبِخِرو در سال 1958 در مادرید به دنیا آمد. او در اسپانیا تاریخ و جغرافیا خواند و سپس به دانشگاه مصرشناسی بن رفت. در سال1988 به بروکسل نقل مکان کرد و تا سال2001 به عنوان مترجم برای اتحادیه اروپا کار کرد. او اکنون عمدتا در مادرید زندگی می کند. او شاعر است و تا کنون از او ده رمان، داستان کوتاه، مقاله و نمایشنامه نیز منتشر شده است. دود در سال 2021 منتشر شد.
منبع: منبع: وب‌سایت نشر افق