انسان در جستجوی هویت خویشتن

یونگ در کتاب «انسان در جستجوی هویت خویشتن»، تنگناهای روانشناختیِ پیش ِ ِ روی انسان ِ شوریده ی اوانِ قرنِ بیستم را می کاود. او که دانشی عظیم از اسطوره شناسی و دین، وَ ضمیر ناخودآگاهِ انسان دارد، بر اهمیتِ کنکاش و تفحص و خودکاویِ فرد از خویشتن در مواجهه با پیچیدگی های دوران معاصر، تأکید می کند. ماهیتِ رویاها و اهمیت ِ نمادها، نقشِ ناخودآگاه و جستارِ فردانیت، موضوعاتِ اصلیِ سلسله مقالاتِ این کتاب هستند. و چیزی که بیش از همه بر آن تأکید می ورزد، نقشی ست که مخزنِ عظیمِ نمادها و کهن الگوها و تجارب ِ مشترکِ بشر، در همه ی قوم ها و نسل ها، در سرنوشتِ او دارد؛ اصطلاحِ یونگ در وصفِ این مخزن، ناخودآگاه جمعی یا collective unconscious است.
او بر این باور است که انسان با غور و نگاه به این ساحتِ عظیم ِ نمادگونه، درکی عمیق از خود و جهانِ پیرامونش یافته و زیستی معنادارتر و کامیاب تر خواهد داشت. ایده ی مهم و اصلیِ دیگرِ یونگ، چیزی ست که او از آن با عنوانِ خویشتنِ در سایه یا Shadow Self یاد می کند، و آن را جوانبِ منکوب و مبهمِ روانِ فرد می داند. به باورِ یونگ اگر انسان این بخش از روانِ خود را بازیابد و بکاود، کشاکش ها و تناقض های زندگیِ نازیسته اش را درخواهد یافت که در سطح کلان و همه ی بشریت، معضلاتِ جمعیِ نوعِ انسانِ مدرن برملا خواهد شد. و چنین است که با پذیرش و پیوندِ این بخش های گسسته و منکوب، در روندی که او فردانیت یا indivisuation می خواند، فرد و همه ی بشریت به زیست و زندگیِ یکپارچه و اصیل و لاجرم توازن و هارمونی دست خواهند یافت.
موضوعاتِ گسترده ای همچون آیین گنوسی، فلسفه و اشراق و معنویت و تحلیل و بررسی ِ روانکاوانه ی آنها از جانبِ نظریه ای که خودِ یونگ مبدع آن است و با عنوانِ گونه ها یا تایپ های روانشناختی شناخته می شود، مضامین اصلی کتاب هستند. یونگ در بخش های میانیِ کتاب، مراحلِ زیست و زندگیِ انسانِ کهن یا به زعمِ خودِ وی Archaic man، را برمی شمارَد و نظریاتش را در پاره ای از موارد در مقابل با دیدگاه های زیگموند فروید مطرح می کند.
در قسمت های پایانی کتاب، یونگ به ادبیات هم نقبی می زند و حتی فصلی جداگانه را به فرضیاتِ اصلیِ روانشناسیِ تحلیلی که خود وضع کرده اختصاص می دهد. و در نهایت دو فصل ِ آخر کتابِ “انسان در جستجوی هویت ِ خویش” مسئله ی معنویت ِ انسان ِ مدرن و امروزی را در دورانِ پساجنگِ اول جهانی پیش می کشد و آن را با شکوفاییِ اشراق و گنوسی گرایی در سده ی دومِ مسیحی قیاس کرده، روان درمانگرِ نوعیِ مدرن را همچون کشیشِ آن دوران می انگارَد. در این کتابِ خوش نوشت، همدلی و شفقت ِ یونگ را در تحلیل های خردمندانه و هُشیوار از وضعِ انسان به وضوح می توان دید.
منبع: وب سایت نشر جامی