ادیسه راست (تاریخ خرد در به دری از 1304 تا 1338)(چرخ)

گنجینه پراکنده ای از اسرار در اعماق بایگانی های ایران پنهان بود.زندگی رازآلود یک ایران شناس و گزارش تالیفی اش درباره اقتصاد ایران.کتاب ادیسه راست هم حاوی همین گزارش تراز اول است که تاکنون ناشناخته مانده هم راوی ادیسه گزارش نویس خبره اش که نیمی از عمر شصت ساله اش در روسیه گذشت و نیمه دیگرش در ایران.نه اهل فرهنگ و ادب در طرف روسی از دومین نیمه حیاتش در ایران مطلع بوده اند نه روشنفکران و دیوان سالاران در طرف ایرانی از اولین نیمه زندگی اش در روسیه.رازی در بین بود برآمده از تاریخ خون بار شوروی استالینی که تاکنون نیمی از چهره اش را از افق دید طرف های روس پنهان می کرده و نیمی دیگر را از دیدرس طرف های ایرانی.بخش اول کتاب،با اتکا بر اسناد منتشر نشده دوایر دولتی ایران،تاریخ زندگی دوپاره تاکنون ناشناخته اش را در قالب نوعی تاریخ نگاری خرد چنان رفو می کند که هم بر استحاله سیاست خارجی شوروی در قبال ایران طی اواخر دهه 1310 ونخستین نیمه دهه 1320 پرتو تاره ای بیفکند هم اسراری از حیات رازآلودش در دهه های 1320 و 1330 را صورت بندی کند.بخش دوم کتاب نیز گزارشی را برای نخستین بار به انتشار می رساند که درباره اقتصاد ایران در واپسین ماه های عصر رضاشاهی نوشت.این گزارش به دلایلی که در کتاب حاضر در آینه تاریخ کلان تری کاویده شده اند،نه در زمانه اضطراری اشغال ایران طی جنگ جهانی دوم به کار تعمیق درک سیاست گذاران معاصرش آمد نه در ادوار بعدی از حصار حصین بایگانی ها بیرونخزید،اما امروز سند تاریخی بی همتایی است که،متکی بر آمارهایی عمدتا مفقود شده در دهلیزهای تاریک تاریخ،درک ما را درباره تجارت خارجی ایران در ادواری کلیدی از تاریخ معاصرمان تعمیق می بخشد.با احضار این گزارش تاکنون متروک مانده اکنون می توان نویسنده اش را در جایگاه ویژه ای نشاند: نیکلا راست در مقام نخستین اقتصاددان تجربی برجسته در تاریخ اندیشه اقتصادی ایران. منبع: پشت کتاب